Malmö: Zintegrowany proces tworzenia polityki na potrzeby zmian klimatycznych i zrównoważonego rozwoju

Od ponad dekady szwedzkie Malmö inwestuje w inicjatywy wspierające proces dostosowania do zmian klimatycznych i łagodzenia ich wpływu. Celem tych działań jest status światowego lidera w zakresie zrównoważonego rozwoju miejskiego. Miasto zobowiązało się wywierać neutralny wpływ na klimat przed 2020 rokiem, a przed 2030 rokiem cała wykorzystywana w nim energia będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych. Malmö realizuje obejmującą całe miasto politykę zmian oraz strategie dostosowawcze i edukacyjne wraz z miejscowym uniwersytetem, promuje recycling, gospodarkę odpadami, wykorzystanie biomasy oraz wdraża projekty mające na celu uczynienie miasta jeszcze piękniejszym.

Modelowe dzielnice Malmö
Jednym z przykładów podejmowanych przez miasto inicjatyw w zakresie zrównoważonego rozwoju miejskiego i strategii redukowania wpływu na klimat, jest rewitalizacja poprzemysłowego terenu zlokalizowanego w dzielnicy Zachodnia Przystań, oraz istniejącego obszaru mieszkaniowego i przemysłowego – dzielnicy Augustenborg.

Dzielnica Zachodnia Przystań, która była dawniej podupadającym obszarem przemysłowym, została przekształcona w zrównoważony obszar miejski, posiadający własne źródło energii, energooszczędne budynki usługowe i mieszkalne, system transportu naziemnego i gospodarki odpadami oraz bardzo mało samochodów.
Po upadku stoczni Kockums i zamknięciu fabryki SAABa w Zachodniej Przystani, rada miasta i inne zainteresowane strony wykorzystały okazję do opracowania czytelnej i precyzyjnie zdefiniowanej wizji opisującej przyszłość Malmö. Burmistrz Ilmar Reepalu nazywa istotnym krokiem opracowanie samej wizji a nie planu „ponieważ pokazuje to, że wyniki można osiągnąć dzięki przyjęciu wizji”.
Dzielnica Augustenborg, która zaczęła podupadać w latach 50. ubiegłego wieku, stała się po rewitalizacji zrównoważonym obszarem miejskim, w którym realizowane są projekty związane z recyklingiem i energią odnawialną, posiadającym udoskonalony system gospodarki wodnej i zielone dachy.

Istotne czynniki postępu
Już niemal na całym świecie działania służące dostosowaniu do zmian klimatycznych i łagodzeniu ich wpływu są jednymi z kluczowych imperatywów społeczno-politycznych. Coraz więcej ekspertów i przedstawicieli zarówno nauki jak i biznesu uznaje potrzebę powiązania tematyki zmian klimatycznych ze zrównoważonym rozwojem.

Szwecja uznawana jest za jedno z najbardziej postępowych państw Unii Europejskiej w zakresie polityki, strategii i działań służących dostosowaniu do zmian klimatycznych i łagodzeniu ich wpływu. Już w 1991 roku rząd szwedzki wprowadził podatek węglowy mający na celu uniezależnienie kraju od paliw kopalnych przed 2020 rokiem. Ponadto w 2002 roku opracował pierwszą strategię w zakresie zrównoważonego rozwoju, która obejmowała szereg zachęt legislacyjnych i finansowych dla władz samorządowych miast, umożliwiających im wdrożenie działań służących dostosowaniu do zmian klimatycznych i łagodzeniu ich wpływu. Także UE zapewnia środki na inicjatywy związane ze zrównoważonym rozwojem miejskim, w tym finansuje programy edukacyjne. Najważniejszą cechą realizowanej przez rząd szwedzki strategii w zakresie zrównoważonego rozwoju jest ogólnosystemowe i zintegrowane podejście zachęcające do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.
W badaniach ustalono, że sukces podejmowanych przez Malmö inicjatyw opiera się na połączeniu kompleksowych działań legislacyjnych i politycznych na szczeblu krajowym, zintegrowanych innowacyjnych strategii projektowych, stałego dostępu do wyjątkowych możliwości finansowania, programów edukacyjnych oraz zaangażowania na rzecz procesów obejmujących wiele zainteresowanych stron. Pozwala to włączyć lokalną społeczność w realizację inicjatyw na rzecz przekształcenia Malmö w ośrodek wiedzy i miasto ekologiczne. Ponadto w związku z tym, że decyzje podejmowane są na szczeblu miejskim (poziom decentralizacji w Szwecji jest wysoki), szwedzkie władze miast mogą bezpośrednio realizować projekty opracowane specjalnie na potrzeby lokalnych społeczności, a projekty te mają niezbędne wsparcie finansowe i polityczne.

Autor: Prof. Ann Dale, zajmuje stanowisko Canada Research Chair w Sustainable Community Development [Rozwój Zrównoważonych Społeczności], Trudeau Fellow (2004), Szkoła Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju, Wydział Nauk Społecznych Stosowanych, Royal Roads University,

Źródło: Community Research Connections, Royal Road University w Kanadzie
Zdjęcia: Justin Brown/imagebank.sweden.se