Energia po norwesku - wodospady

Już we wczesnym Åšredniowieczu do wprawiania w ruch dostarczajÄ…cych energiÄ™ kóÅ‚ mÅ‚yÅ„skich wykorzystywana byÅ‚a siÅ‚a norweskich wodospadów. Wraz z koÅ„cem XIX wieku nadeszÅ‚a elektryfikacja, która pozwoliÅ‚a okieÅ‚znać mnogość arterii wodnych i dostarczać energiÄ™ do fabryk oddalonych od źródÅ‚a wody.

Energia wodna położyła zatem podwaliny pod uprzemysłowienie Norwegii.

Na poczÄ…tku XX wieku energia wodna uÅ‚atwiÅ‚a rozwój przemysÅ‚u o intensywnym zużyciu energii. Po II Wojnie Åšwiatowej branże o intensywnym zużyciu energii – produkcja aluminium, przemysÅ‚ elektrochemiczny i elektrometalurgiczny – byÅ‚y znacznie rozbudowywane w Norwegii w ramach odbudowy Europy. Najbardziej dynamiczne fazy rozwoju przemysÅ‚u hydroenergetycznego przypadÅ‚y na lata 1910-1925 i 1960-1985.

Pod koniec lat 60-tych XX wieku Norwegia wkroczyła w wiek ropy naftowej i w 1975 roku stała się eksporterem netto ropy naftowej i gazu. Chociaż znaczenie gazu ziemnego wzrasta, to właśnie ropa naftowa nadal pozostaje najważniejszym towarem w sektorze elektroenergetycznym.

Kryzys naftowy w 1973 roku doprowadziÅ‚ do nowego, miÄ™dzynarodowego zainteresowania odnawialnymi źródÅ‚ami energii, bÄ™dÄ…cymi zarówno sposobem na oszczÄ™dzanie pieniÄ™dzy, jak i ochronÄ™ Å›rodowiska. Do nowych form energii odnawialnej doskonalonych obecnie w Norwegii należą: energia fal, energia wiatru, pompy ciepÅ‚a oraz nowe formy bioenergii w postaci różnych rodzajów biomasy używanej do produkcji ciepÅ‚a, a także biopaliw (bioetanol i biodiesel).

Przed II Wojną Światową jedna piąta populacji Norwegii nie miała dostępu do elektryczności, toteż w 1938 roku uruchomiono specjalny system wspierany przez Państwo. Wraz z końcem wojny system reaktywowano, by umożliwiał wszystkim gospodarstwom domowym na kontynencie dostęp do sieci energetycznej.

Eksploatacja zasobów wodnych podlega zatwierdzeniu przez organa wÅ‚adzy centralnej. Storting (norweskie zgromadzenie narodowe), RzÄ…d, Ministerstwo ds. Ropy Naftowej i Energii oraz norweska Dyrekcja ds. Zasobów Wodnych i Energii (NVE) sÄ… formalnie odpowiedzialne za administrowanie rundami przetargów na koncesje dla hydroelektrowni. Szeroko zakrojone lub kontrowersyjne projekty sÄ… zwykle przedkÅ‚adane do rozpatrzenia w Stortingu.

Konfiguracja sektora zasilania energiÄ… odzwierciedla sposób, w jaki system ten rozwinÄ…Å‚ siÄ™ wraz z upÅ‚ywem czasu. Elektrownie wraz ze swoimi wÅ‚aÅ›cicielami rozÅ‚ożone zostaÅ‚y lokalnie w celu dostarczania energii dla rodzÄ…cego siÄ™ przemysÅ‚u, obdarzania elektrycznoÅ›ciÄ… obszarów lokalnych i dostarczania taÅ„szej energii za pomocÄ… kabli przesyÅ‚owych.
W konsekwencji powstaÅ‚ asortyment różnorakich obiektów o różnych typach organizacji przedsiÄ™biorstwa, posiadanego częściowo przez lokalny sektor prywatny, a po części przez sektor publiczny na szczeblu gminnym, ogólnokrajowym i/lub paÅ„stwowym. Ta zróżnicowana struktura jest widoczna po dziÅ› dzieÅ„.

ŹródÅ‚o: Adaptacja z: Aschehoug and Gyldendal's Norwegian Encyclopedia /Asbjorn Vinjar
Ambasada Królestwa Norwegii w Warszawie
www.amb-norwegia.pl/About_Norway/business/Przemys/energy/history
www.norway.org/aboutnorway/economy/Bransjer-en/energy/resources
Zdjęcia: CH/Visitnorway.com

Projekt i wykonanie i2D