Norwegia: Plan dla rolnictwa w obliczu zmian klimatu

Od 1990 roku emisje gazów cieplarnianych, których źródłem było norweskie rolnictwo, zmniejszyły się o około 13 procent, a w 2013 roku stanowiły zaledwie nieco powyżej 8 procent gazów cieplarnianych emitowanych przez Norwegię.

Grupa projektowa działająca pod auspicjami Ministerstwa Rolnictwa i Żywności Norwegii, dokonująca przeglądu wyzwań, jakim musi stawić czoło rolnictwo w związku ze zmianami klimatycznymi, stwierdziła, że po włączeniu emisji pochodzących z transportu, przemysłu budowlanego i wykorzystywania gleby, w okresie od dziś do 2030 roku emisje można zredukować jeszcze o blisko 20 procent.

Norweski minister ds. rolnictwa i żywności, Jon Georg Dale powiedział, że raport opracowany przez grupę projektową zostanie przeczytany z uwagą i że stanowi on istotny wkład w prowadzone przez rząd prace w obszarze zmian klimatycznych.
- „Sektor rolniczy już znacznie ograniczył swoje emisje: od 1990 roku aż o 13 procent. Ponadto raport zawiera konkluzję, zgodnie z którą sektor ten dzięki różnym działaniom może ograniczyć emisje o kolejne 20 procent do 2030 roku. Jest to ambitny, ale też ważny cel. W najbliższych latach konieczne jest podtrzymywanie debaty na temat zmian klimatycznych. Omawiany raport wraz z innymi dokumentami zawiera wiele twardych faktów umożliwiających podjęcie decyzji politycznych”, mówi Jon Georg Dale.

Grupa projektowa jest przekonana, że ogólny zarys norweskiej polityki klimatycznej dla sektora rolniczego uwzględnia istotne inicjatywy i obszary priorytetowe opisane w 5. sprawozdaniu oceniającym opracowanym przez IPCC (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, w skrócie IPCC) - Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu. Jednak nie ma wątpliwości co do tego, że aktualne wysiłki nie doprowadzą do wykorzystania pełnego potencjału w zakresie wystarczająco szybkiej redukcji emisji. Działania wymienione w sprawozdaniu należy poddać dalszej analizie w celu określenia ich kosztów, wykonalności oraz niezbędnych instrumentów. Po jej zakończeniu niezbędne będą bardziej energiczne i ukierunkowane działania, dzięki którym norweskie rolnictwo będzie nadal w stanie realizować określony przez parlament cel, jakim jest produkcja żywności dla całego kraju, jednocześnie przyczyniając się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych zarówno w swoim sektorze, jak i w innych sektorach gospodarki. Po uwzględnieniu redukcji emisji pochodzących z transportu, przemysłu budowlanego i wykorzystywania gleby, w okresie od dziś do 2030 roku emisje można zredukować jeszcze o blisko 20 procent.

Grupa projektowa odnotowuje, że produkcja żywności w Norwegii jest funkcją krajowej bazy surowcowej i że niemożliwe jest wytwarzanie produktów żywnościowych bez emisji gazów cieplarnianych. Biologicznych procesów w rolnictwie nie można zastąpić w taki sam sposób, jak ma to miejsce w przypadku procesów opartych na surowcach nieodnawialnych i systemach produkcji wykorzystujących paliwa kopalne.

Działania na rzecz klimatu
Grupa projektowa zidentyfikowała dwie główne strategie pozwalające ograniczyć emisje gazów cieplarnianych przez sektor rolniczy:
• mniejsza objętość i zmiana składu spożywanej żywności
• ograniczenie emisji w ramach takiej samej ilości produkowanej żywności (optymalizacja produkcji).

Kolejny wniosek, do którego doszła grupa projektowa, to konieczność podjęcia wysiłków na rzecz ograniczenia emisji CO₂ generowanych w procesie wykorzystywania gleby oraz wykorzystania paliw kopalnych w rolnictwie. Jak zauważają członkowie grupy, ograniczenie produkcji czerwonego mięsa w Norwegii zmniejszy emisje w tym kraju, ale może jednocześnie doprowadzić do ich zwiększenia w innych krajach, jeżeli przy założeniu stałego poziomu spożycia, niedobory krajowe zostaną zrekompensowane importem.

Rola lasów
Kolejnym obszarem, na którym Norwegia ma ogromny potencjał umożliwiający przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, jest wykorzystywanie zasobów leśnych. Zdaniem grupy projektowej, zgodnie z zaleceniami IPCC, można znacznie zwiększyć rolę lasów jako pochłaniacza dwutlenku węgla poprzez ukierunkowane, ponowne zalesianie oraz inne działania zwiększające produktywność lasów. Energia odnawialna i surowce z lasu mogą wyeliminować emisje pochodzące z paliw kopalnych w innych sektorach. Przykładem może być wykorzystywanie biopaliw w sektorze transportowym, wykorzystywanie bioenergii i materiałów w sektorze budowlanym oraz wykorzystywanie biowęgla jako reduktora w przemyśle.
Wiele ze scenariuszy stanowiących podstawę opracowywanych przez IPCC działań niskoemisyjnych zakłada ujemny poziom emisji od 2050 roku, a podstawą znanych dziś technologii umożliwiających osiągniecie ujemnych poziomów emisji dwutlenku węgla, jest fotosynteza. Ujemne poziomy takich emisji można osiągnąć dzięki zakrojonemu na dużą skalę, ponownemu zalesianiu, składowaniu biowęgla w glebie oraz wykorzystywaniu bioenergii w połączeniu z procesami pochłaniania dwutlenku węgla.

Dostosowanie się do zmienionego klimatu
Grupa projektowa wskazuje, że zmiany klimatyczne mogą być źródłem nowych szans produkcyjnych, które mogą wykorzystać rolnicy, ale doprowadzą one też do ogromnej niepewności. Zmiany te mogą także stworzyć szanse dla branży leśnej, która jednak będzie musiała stawić czoła poważnym wyzwaniom w kontekście dostosowania produkcji – zwłaszcza, że leśnictwo ze swojej natury musi brać pod uwagę długi cykl gospodarczy. Warunkiem niezbędnym do osiągnięcia sukcesu w kontekście rosnących wyzwań jest opracowanie zarówno technologii umożliwiających dostosowanie się do nich, jak i opartej na badaniach naukowych i praktycznej agronomii i wiedzy na temat lasu. Zgodnie z wnioskami zaprezentowanym przez grupę projektową, Norwegia jest prawdopodobnie lepiej przygotowana od innych krajów do stawienia czoła tym wyzwaniom, gdyż ma dostęp do wielu surowców, dysponuje rozległą wiedzą i stosuje dobrze zorganizowane rozwiązania na obszarze zarządzania.

Konieczność prowadzenia dalszych badań
Wyzwania klimatyczne w sektorze rolniczym mają złożony charakter, a aktualne podejście, w ramach którego wykorzystywane są nowe badania, technologie i wiedza, jest jednym z najważniejszych działań, jakie można podjąć w celu ograniczenia wpływu rolnictwa na klimat. Wśród wniosków opracowanych przez grupę projektową znajduje się stwierdzenie, że w badaniach naukowych na temat wpływu działalności człowieka na klimat i analizujących działania dostosowawcze w przemyśle surowcowym, szczególną uwagę należy poświecić gromadzeniu wiedzy na temat takich kwestii, jak składowanie dwutlenku węgla pod ziemią, emisje metanu i podtlenku azotu, bardziej precyzyjne obliczenia kosztów różnych działań klimatycznych w rolnictwie, przy jednoczesnym uwzględnieniu konsekwencji tych działań dla produkcji żywności.

Źródło: Government.no
Zdjęcia: absfreepic.com