Szwecja na drodze do obrotu całkowicie bezgotówkowego

W Szwecji pÅ‚atnoÅ›ci elektroniczne, realizowane  za pomocÄ… karty lub aplikacji mobilnych sÄ… tak powszechne, że wielu Szwedów w ogóle nie nosi przy sobie gotówki.  Co wiÄ™cej, kartami i aplikacjami posÅ‚ugujÄ… siÄ™ nawet dzieci.

 "W branży detalicznej w Szwecji, okoÅ‚o 80% wszystkich transakcji dokonuje siÄ™ za pomocÄ… kart, a tylko 20% realizowanych jest w gotówce.  Mamy ogromne zaufanie do rzÄ…du, systemu, banków." mówi Bengt Nilervall, szef dziaÅ‚u systemów pÅ‚atnoÅ›ci w Szwedzkiej Federacji Handlu.

WedÅ‚ug badaÅ„ uniwersytetu KTH Royal Institute of Technology (Szwedzkiego Królewskiego Instytutu Technologicznego), w kraju tym w oficjalnym obiegu znajduje siÄ™ mniej niż 80 miliardów koron szwedzkich (SEK), czyli okoÅ‚o 8 mld euro, co dowodzi  gwaÅ‚townego spadku iloÅ›ci gotówki na przestrzeni ostatnich szeÅ›ciu lat, kiedy w obiegu znajdowaÅ‚o siÄ™ 106 mld SEK.

Podobne wyniki prezentuje ostatni raport Timetric Cards and Payments Intelligence Center (CPIC), konkludujÄ…c, iż spoÅ‚eczeÅ„stwo Szwecji staje siÄ™ niemal caÅ‚kowicie bezgotówkowe. Ma to wedÅ‚ug autorów badania zwiÄ…zek z wysokÄ… Å›wiadomoÅ›ciÄ… konsumentów w zakresie e-pÅ‚atnoÅ›ci i użytkowania kart pÅ‚atniczych.

Z badania wynika, ze szwedzcy konsumenci używajÄ… kart ze Å›redniÄ… czÄ™stotliwoÅ›ciÄ…  na poziomie 134,3 transakcji w ciÄ…gu roku – czyli częściej niż na najbardziej rozwiniÄ™tych rynkach, w tym w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i w Niemczech. Wykorzystanie Å›rodków pieniężnych w gotówce obecnie ksztaÅ‚tuje siÄ™ na poziomie 19,1% caÅ‚kowitego wolumenu transakcji pÅ‚atniczych – natomiast pÅ‚atnoÅ›ci kartÄ… stanowiÄ…, zgodnie z przedstawionymi przez CPIC rezultatami badaÅ„, 54,7% wolumenu transakcji. Karty sÄ… wykorzystywane gÅ‚ównie do transakcji o niskiej wartoÅ›ci – podczas zakupu gazet, czasopism, a nawet dokonywania darowizn w koÅ›cioÅ‚ach. W rezultacie, Å›rednia wartość transakcji dokonywanej kartÄ… zmniejszyÅ‚a siÄ™ do wartoÅ›ci poniżej 50 dolarów.

PÅ‚atnoÅ›ci kartÄ… w Szwecji  już w 2002 roku pod wzglÄ™dem wartoÅ›ci wyprzedziÅ‚y wypÅ‚aty z bankomatów, a transakcje kasowe stanowiÄ… obecnie ponad 90% ogóÅ‚u transakcji kartowych. Na spadek iloÅ›ci i wartoÅ›ci transakcji bankomatowych ma także wpÅ‚yw fakt, iż banki  ograniczajÄ… ilość swoich bankomatów, szczególnie na obszarach wiejskich, gdzie wykorzystanie Å›rodków pieniężnych jest relatywnie wyższe. Sprzedawcy również coraz częściej rezygnujÄ… z przyjmowania pÅ‚atnoÅ›ci gotówkowych na rzecz e-pÅ‚atnoÅ›ci.  Dla przykÅ‚adu – niektóre sieci detaliczne takie jak np. Kungsaengen, czy operator sieci komórkowej TeliaSonera, nie akceptujÄ… pÅ‚atnoÅ›ci gotówkÄ… w swoich placówkach.

RzÄ…d Szwecji wraz z bankiem centralnym dążą do jeszcze wiÄ™kszego rozpowszechnienia e-pÅ‚atnoÅ›ci, niemniej jednak szukajÄ… sposobów aby zapewnić i umożliwić swoim obywatelom realizacjÄ™ prawa do korzystania z podstawowych funkcji pÅ‚atniczych w formie gotówkowej.  W tym celu w marcu 2016 roku bank centralny Szwecji zaproponowaÅ‚ wytyczne prawne dla banków, gwarantujÄ…ce zapewnienie ich klientom usÅ‚ug gotówkowych.

Płatności elektroniczne - karty i nie tylko
Szwedzi dokonujÄ…c pÅ‚atnoÅ›ci korzystajÄ… gÅ‚ównie z kart debetowych (w przeciwieÅ„stwie do wielu innych krajów, zazwyczaj wymagane jest podanie kodu PIN) oraz nowej, popularnej i ulubionej dla wielu Szwedów metody  - mobilnej aplikacji pÅ‚atniczej Swish. Z badan przeprowadzonych przez KTH Royal Institute of Technology wynika, że liczba osób wykorzystujÄ…cych "swishing"  jest tak duża, że aplikacja uznawana jest za jednÄ… z przyczyn zmniejszenia Å›rodków pieniężnych krążących w Szwecji.

Nie wszyscy w peÅ‚ni zadowoleni z obrotu bezgotówkowego
WiÄ™kszość sprzedawców cieszy obsÅ‚uga mniejszej iloÅ›ci gotówki. Swish i inne mobilne metody pÅ‚atnoÅ›ci, takie jak iZettle, stanowiÄ… znaczne uÅ‚atwienie dla wÅ‚aÅ›cicieli maÅ‚ych firm Å›wiadczÄ…cych obsÅ‚ugÄ™ bezgotówkowÄ….

Jednak niektórzy przedsiÄ™biorcy skarżą siÄ™ na opÅ‚aty transakcyjne, które wiążą siÄ™ używaniem kart, a nawet niektórych nowych aplikacji. Zaniepokojenie faktem przejÅ›cia na system bezgotówkowy wyraża także część osób starszych, mniej zorientowanych w nowoczesnych technologiach. Znamiennym jednak jest fakt, że nowe technologie w Szwecji stajÄ… siÄ™ coraz bardziej istotnym elementem życia  starszego pokolenia, co pozwala sÄ…dzić, iż proces przechodzenia na system oparty na obrocie bezgotówkowym bÄ™dzie postÄ™powaÅ‚ coraz szybciej.

ŹródÅ‚a: Na podstawie: sweden.se, www.thepaypers.com, sweden.se/wp-content/uploads/2015/12/SI_cashlesssociety_press_release_151216.pdf
Zdjęcie: absfreepic.com

Projekt i wykonanie i2D