Newmark Polska Sp. z o.o.: Tematy związane ze środowiskiem pracy oraz ESG zdominują 2023 rok - wywiad z Piotrem Kaszyńskim

17-01-2023

O tym, w jaki sposób praca w odosobnieniu zagraża mÅ‚odym profesjonalistom, które decyzje najemców mogÄ… dawać jedynie iluzoryczne oszczÄ™dnoÅ›ci, dlaczego 2022 – to byÅ‚ jednak dobry rok oraz co w najbliższych miesiÄ…cach bÄ™dzie koÅ‚em zamachowym dla rozwoju magazynów – mówi Piotr KaszyÅ„ski, Partner ZarzÄ…dzajÄ…cy w Newmark Polska.

W jakich nastrojach doradcy z Newmark Polska pożegnali 2022 rok?
W dobrych. Być może to, co powiem, nie jest teraz popularne, ale dla nas to byÅ‚ naprawdÄ™ dobry rok. Skomplikowany, momentami nieprzewidywalny, ale w ostatecznym rozrachunku – dobry. DoradzaliÅ›my w ważnych dla rynku transakcjach. RozbudowaliÅ›my firmÄ™, zatrudniajÄ…c wielu doskonaÅ‚ych specjalistów. ZespóÅ‚ Newmark Polska odniósÅ‚ wiele sukcesów, jesteÅ›my zaangażowani i mamy dobre podstawy do dalszej pracy i rozwoju.

A dla rynku nieruchomoÅ›ci…?
To też byÅ‚ dobry rok. Nie mówiÄ™, że Å‚atwy, bo nie. Ale rynek magazynowy jest rozpÄ™dzony. W 2022 roku doradzaliÅ›my w transakcjach dotyczÄ…cych w sumie ponad 500 tys. mkw. powierzchni przemysÅ‚owej i magazynowej, bÄ™dÄ…c w czoÅ‚ówce firm doradczych, i gdyby nie ograniczona podaż, wynajÄ™libyÅ›my jeszcze wiÄ™cej. Rynek jest rozgrzany, wiÄ™kszość przedsiÄ™biorstw ma mocne podstawy, żeby siÄ™ rozwijać, mimo problemów geopolitycznych i makroekonomicznych. Do wzrostu swoich biznesów potrzebujÄ… kolejnych hal produkcyjnych i magazynowych.
Od drugiego kwartaÅ‚u wszyscy byliÅ›my Å›wiadkami znacznych podwyżek czynszów w magazynach, co przez krótkÄ… chwilÄ™ zatrzymaÅ‚o nas z pytaniem: co dalej. Jednak firmy dość szybko zaakceptowaÅ‚y nowe realia, w caÅ‚ym ubiegÅ‚ym roku podpisujÄ…c umowy najmu w sumie na prawie 8,7 mln mkw. powierzchni logistycznej.

Czy droższe magazyny osłabiły konkurencyjność Polski na logistycznej mapie Europy?
ChcÄ™ wyraźnie powiedzieć, że nadal jesteÅ›my konkurencyjni i nadal mamy jedne z najtaÅ„szych magazynów w Europie. Rynek rozwija siÄ™ w zdrowym tempie, chociaż deweloperzy sÄ… bardziej ostrożni, uważniej kalkulujÄ…, jak duże powierzchnie i po jakich stawkach czynszu bÄ™dÄ… dostarczać.
Jednym z ważniejszych kóÅ‚ zamachowych rynku magazynowego w 2023 roku bÄ™dzie przenoszenie produkcji z Azji, bliżej rynków zbytu. WedÅ‚ug najnowszego raportu Reutersa, „A generational shift in sourcing strategy”, Polska bÄ™dzie jednym z gÅ‚ównych beneficjentów tego zjawiska. Ważnym najemcÄ… magazynowym nadal bÄ™dÄ… firmy z sektora e-commerce. I chociaż dzisiaj handel internetowy trochÄ™ wyhamowaÅ‚, to jego udziaÅ‚ w rynku detalicznym nadal znajduje siÄ™ na dość wysokim, 8-procentowym poziomie. Ten trend już siÄ™ nie cofnie, ponieważ jest to zmiana pokoleniowa, a dla generacji dzisiejszych 20- i 30-latków zakupy sÄ… przede wszystkim w internecie.

A co z pracÄ…? Również wolÄ… internet od miejsca w biurze?
Tutaj sytuacja wyglÄ…da zgoÅ‚a odwrotnie. Praca w odosobnieniu, gdy kontakty ze wspóÅ‚pracownikami ograniczajÄ… siÄ™ do komunikatorów i telefonu, zagraża przede wszystkim mÅ‚odym. Niestety, z powodów kosztowych, część firm przedÅ‚uży home office na kolejne miesiÄ…ce, co spowoduje przeogromne szkody – korporacyjne, mentalne, kulturowe. Potem trzeba bÄ™dzie to naprawiać.
Wiele razy mówiÅ‚em już, że nowa koncepcja biura, oparta na pracy hybrydowej, nie jest dla wszystkich. NastÄ…piÅ‚o totalne zatarcie granic, miÄ™dzy miejscem, gdzie siÄ™ Å›cigamy, rywalizujemy, pracujemy, a miejscem, gdzie odpoczywamy. To jest niezdrowe. Dom powinien być domem. OczywiÅ›cie zawsze byÅ‚y grupy wysokiej klasy specjalistów, którzy pracujÄ… niezależnie, w skupieniu i home office im nie przeszkadza. Jednak pozostali, a przede wszystkim nowe pokolenia profesjonalistów, muszÄ… być w przestrzeni zawodowej razem, niezależnie od tego, jak tÄ™ przestrzeÅ„ zaaranżujemy. Praca w odosobnieniu im nie sÅ‚uży, muszÄ… dyskutować, Å›cierać siÄ™, muszÄ… mieć szansÄ™, żeby siÄ™ pokazać. SkÄ…d nowe pokolenie ma siÄ™ uczyć biznesu i od kogo? Za pomocÄ… teams-ów czy youtube-a? To siÄ™ nie uda.

Powiedział Pan: niezależnie od tego, jak tę przestrzeń zaaranżujemy. Chcę właśnie zapytać o nową aranżację, czyli jakie będzie, albo jakie powinno być to nowe biuro?
NiewÄ…tpliwie pandemia zmusiÅ‚a firmy do weryfikacji modelu i organizacji pracy. Trendy biurowe zostaÅ‚y postawione na przysÅ‚owiowej gÅ‚owie. Przez ostatnie pięć lat przed covidem, biuro dla dużych korporacji byÅ‚o ważnym elementem employer brandingu. OrganizowaÅ‚y pokoje gier, strefy chillout-u, owocowe Å›rody i czwartki z jogÄ…. Jednak koncepcja robienia wszystkiego razem – co-working, co-living, co-eating… - nie przetrwaÅ‚a pandemii. Dzisiaj najważniejsze staÅ‚y siÄ™: dobrostan pracowników, ich zdrowie i bezpieczeÅ„stwo, ale również to, czy sÄ… wydajni, i czy identyfikujÄ… siÄ™ z organizacjÄ…. Najemcy stanÄ™li przed wyzwaniem elastycznego zarzÄ…dzania przestrzeniÄ… biurowÄ…, a w konsekwencji doradztwo w zakresie Å›rodowiska pracy zyskuje na znaczeniu.

Jakie to powinno być środowisko?
Od poczÄ…tku naszej dziaÅ‚alnoÅ›ci wspieraliÅ›my najemców również w tym zakresie. Wtedy jednak pomocy potrzebowaÅ‚y przede wszystkim firmy bÄ™dÄ…ce w trakcie relokacji i planowania nowej powierzchni biurowej. Dzisiaj fachowego doradztwa potrzebujÄ… również organizacje, które zostajÄ… w dotychczasowych lokalizacjach i muszÄ… odpowiedzieć sobie na pytania: jak duże powinno być to biuro, jak je zaaranżować oraz jakie uwzglÄ™dnić funkcje. Jak zapewnić komfortowe miejsce dla wszystkich pracowników – pracujÄ…cych tylko stacjonarnie oraz tych w modelu hybrydowym i jak majÄ… siÄ™ ze sobÄ… komunikować. Åšrodowisko pracy oraz ESG to tematy, którym w Newmark Polska poÅ›wiÄ™cimy w tym roku wyjÄ…tkowo dużo uwagi.

ObowiÄ…zek raportowy to nowe wyzwanie dla uczestników rynku. Czy najemcy mogÄ… liczyć na doradztwo Newmark Polska w tym zakresie?
OczywiÅ›cie. Zajmujemy siÄ™ tematykÄ… ESG, sami siÄ™ w tym zakresie szkolimy i wspieramy naszych klientów w tworzeniu raportów. Åšwiadomość przedsiÄ™biorców roÅ›nie, a na rynku pojawiÅ‚y siÄ™ już tzw. zielone umowy, opisujÄ…ce wspóÅ‚pracÄ™ miÄ™dzy wynajmujÄ…cym i najemcÄ… w zakresie proekologicznej eksploatacji budynku. Wyzwaniem w tym zakresie bÄ™dÄ… również modernizacje starszych obiektów, a ich dostosowywanie, np. przez odpowiednie modyfikacje systemów klimatyzacji, zainstalowanie czujników ruchu czy oÅ›wietlenia typu LED, już jest jednym z elementów negocjacji miÄ™dzy najemcami i wynajmujÄ…cymi.

Jednym z najbardziej gorÄ…cych haseÅ‚ 2023 sÄ… oszczÄ™dnoÅ›ci. Gdzie bÄ™dÄ… ich szukać i gdzie je znajdÄ… najemcy budynków biurowych, handlowych, magazynowych?
Wszystkie sektory rynku bÄ™dÄ… mierzyć siÄ™ z wysokimi kosztami eksploatacyjnymi, których procentowy udziaÅ‚ w obciążeniach wynikajÄ…cych z najmu roÅ›nie. Już teraz widzimy wiele dziaÅ‚aÅ„ zarówno ze strony najemców, jak i deweloperów, które majÄ… na celu przede wszystkim ograniczenie zużycia energii. Ze wzglÄ™du na wyższe czynsze w nowych biurowcach, spowodowane wysokimi kosztami budowy, część najemców zdecyduje siÄ™ na pozostanie i renegocjacje umów w dotychczasowych lokalizacjach. To trend widoczny również w analizach Newmark Polska – już w ubiegÅ‚ym roku (2022) w caÅ‚kowitym popycie wyraźnie wzrósÅ‚ udziaÅ‚ renegocjacji, zwÅ‚aszcza w Warszawie, gdzie siÄ™gnÄ…Å‚ prawie 40 proc.

Co w takiej sytuacji doradzają Państwo swoim klientom?
W takiej sytuacji zawsze trzeba zachować zdrowy rozsÄ…dek. Rzadko bywa tak, że jakieÅ› rozwiÄ…zania sÄ… dla wszystkich dobre albo dla wszystkich zÅ‚e. Również oszczÄ™dnoÅ›ci pÅ‚ynÄ…ce z pozostania w starszych budynkach nie sÄ… takie oczywiste, ponieważ nowoczesne biurowce z zielonymi certyfikatami pozwalajÄ… najemcom uzyskać nawet o 30-proc. niższe opÅ‚aty eksploatacyjne. Z tego samego powodu, iluzorycznÄ… oszczÄ™dnoÅ›ciÄ… może okazać siÄ™ przeprowadzka na obrzeża miasta, do lokalizacji, gdzie pracownicy bÄ™dÄ… mieli kÅ‚opoty z dojazdem czy zjedzeniem w okolicy obiadu. Jednym z bardziej racjonalnych rozwiÄ…zaÅ„ w tej sytuacji wydaje siÄ™ wybór mniejszego biura, w nowoczesnym i ekologicznym budynku oraz dobrej lokalizacji. Ale też nie dla wszystkich. Dlatego, wspierajÄ…c naszych klientów, każdy przypadek analizujemy osobno, porównujÄ…c koszty i obciążenia wynikajÄ…ce z kontraktu.


Newmark Polska Sp. z o.o. - więcej aktualności i informacji

Projekt i wykonanie i2D