10 elementów, które czynią Szwecję przyjazną rodzinie

Podatki w Szwecji sÄ… wysokie – to niezaprzeczalny fakt. Faktem jest również, iż duża ich część przeznaczana jest na mechanizmy zapewniajÄ…ce spoÅ‚eczeÅ„stwu równowagÄ™ miÄ™dzy pracÄ… a życiem prywatnym. JeÅ›li chodzi o wybór miejsca do zaÅ‚ożenia rodziny, Szwecja ma mnóstwo argumentów „za”. Oto dziesięć z nich.

#1 Kobiety w ciąży pod szczególnÄ… opiekÄ…

Kobiety w ciąży w Szwecji mogą skorzystać z darmowych lub dotowanych zajęć, pomocnych w przygotowaniu się do porodu, takich jak np. specjalne treningi, kursy technik oddychania czy spotkań wsparcia grupowego.
Kobiety, które pracujÄ… w szczególnie trudnych warunkach, np. na budowach lub wykonujÄ… mÄ™czÄ…ce zawody, takich które np. wymagajÄ… podnoszenia ciężkich przedmiotów, majÄ… prawo do dodatkowych Å›wiadczeÅ„ w ciąży (graviditetspenning) i wczeÅ›niejszego urlopu, jeszcze w trakcie trwania ciąży. Åšwiadczenia mogÄ… być wypÅ‚acane już od drugiego miesiÄ…ca ciąży. Otrzymywana kwota stanowi okoÅ‚o 80 procent pÅ‚acy matki i jest wypÅ‚acana przez szwedzkÄ… AgencjÄ™ UbezpieczeÅ„ SpoÅ‚ecznych (Försäkringskassan).
Przy wielu szwedzkich szpitalach znajdujÄ… siÄ™ swoiste "hotele", gdzie mÅ‚ode matki i ich partnerzy mogÄ… przebywać przez dwa lub trzy dni po urodzeniu dziecka i otrzymywać w trakcie pobytu peÅ‚ne wyżywienie. W tym czasie pielÄ™gniarki zapewniajÄ… opiekÄ™ poporodowÄ… zarówno dla noworodków, jak i Å›wieżo upieczonych matek.

#2 Długi, płatny urlop rodzicielski

W Szwecji rodzice majÄ… prawo do 480 dni pÅ‚atnego urlopu rodzicielskiego, gdy rodzi siÄ™ lub zostaje adoptowane dziecko. Ta liczba jest bardzo wysoka w Å›wietle miÄ™dzynarodowych standardów i jest chyba najbardziej znanym argumentem Szwecji, w kategoriach systemu przyjaznego dla dzieci.
Przez 390 dni rodzice mają prawo do otrzymywania blisko 80 procent normalnej płacy. Świadczenia oblicza się na podstawie maksymalnego miesięcznego dochodu (37 083 SEK od 2013 roku). W trakcie pozostałych 90 dni wypłaty naliczane są według zryczałtowanej stawki. Prawo do płatnego urlopu rodzicielskiego przysługuje także osobom nie będącym zatrudnionymi.
Urlop rodzicielski przysługuje do momentu kiedy dziecko skończy osiem lat. Prawo do urlopu ma zastosowanie w odniesieniu do każdego dziecka (z wyjątkiem w przypadku porodu mnogiego).
Poza prawem do 480 pÅ‚atnych dni urlopu, rodzice w Szwecji mogÄ… również wykorzystać możliwość zredukowania ich normalnego czasu pracy nawet o 25 procent do momentu ukoÅ„czenia przez dziecko 8 lat . Należy jednak pamiÄ™tać, że wynagrodzenie obliczane jest tylko za czas wykonywanej pracy.

#3 Równość pÅ‚ci

W ramach systemu promujÄ…cego równość pÅ‚ci, każdy z rodziców ma prawo do 240 z 480 dni pÅ‚atnego urlopu rodzicielskiego. Każdy rodzic ma dwa miesiÄ…ce zastrzeżone wyÅ‚Ä…cznie dla niego. Jeżeli ojciec - lub matka - podejmujÄ… decyzjÄ™, aby tego wymiaru nie wykorzystywać, wolne dni nie mogÄ… być przenoszone na partnera.
Obecnie mężczyźni w Szwecji wykorzystujÄ… prawie jednÄ… czwartÄ… przysÅ‚ugujÄ…cego urlopu rodzicielskiego – to wskaźnik, który rzÄ…d Szwecji ma zamiar poprawić. NarzÄ™dziem ku tej poprawie jest tzw. premia równouprawnienia (jämställdhetsbonus) - dodatkowe Å›wiadczenie, które jest wypÅ‚acane za każdy dzieÅ„, jeżeli 270 dni pÅ‚atnego urlopu rodzicielskiego jest podzielone równo miÄ™dzy matkÄ… i ojcem.

#4 Comiesięczne świadczenie dla dzieci

Oprócz pÅ‚atnego urlopu, rzÄ…d zapewnia dodatkowy miesiÄ™czny zasiÅ‚ek na dziecko (barnbidrag), do momentu osiÄ…gniecia przez dziecko 16 lat. W 2013 r. dodatek ten wynosi 1050 koron miesiÄ™cznie na dziecko.
Rodzice, którzy majÄ… wiÄ™cej niż jedno dziecko, mogÄ… również uzyskać dodatkowy dodatek rodzinny (flerbarnstillägg), zwiÄ™kszajÄ…cy siÄ™ przy każdym kolejnym dziecku. I tak, dla przykÅ‚adu - w 2013 r. rodzina z szeÅ›ciorgiem dzieci otrzymywaÅ‚a nie tylko dodatkowe 6 300 SEK miesiÄ™cznie w postaci zasiÅ‚ku, ale również dodatkowe 4 114 SEK miesiÄ™cznie dodatku rodzinnego.

#5 Bezpłatna szkoła

Rodzice mogÄ… wysÅ‚ać swoje dziecko do przedszkola (förskola), którego maksymalny koszt wynosi 1260 SEK miesiÄ™cznie. Wiele rodzin podejmuje decyzjÄ™ o pobieraniu zasiÅ‚ku na dziecko, aby zrównoważyć ten koszt.
Mieszkańcy Szwecji nie martwią się o kwestię konieczności odkładania pieniędzy przeznaczonych na edukację swojego dziecka: szkoła dla dzieci w wieku 6-19 (od klasy przedszkolnej przez szkołę średnią) jest bezpłatna, podobnie jak szkolne obiady.
Darmowa edukacja trwa aż do nauki w szkole wyższej - dzieje siÄ™ tak w przypadku studentów z krajów UE. OpÅ‚aty sÄ… obowiÄ…zkowe dla studentów spoza Unii Europejskiej/ Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

#6 Częściowo bezpłatna opieka zdrowotna

Opieka zdrowotna(w tym stomatologiczna) w Szwecji zasadniczo jest bezpÅ‚atna do osiÄ…gniecia wieku 20 lat, choć regulacje w tym zakresie zależne sÄ… od poszczególnych gmin. NiemowlÄ™ta otrzymujÄ… bezpÅ‚atnie krople z witaminÄ… D do wieku dwóch lat – co jest niezwykle ważne w zimnym klimacie Szwecji.
Dla osób po 20 roku życia, wizyta u lekarza kosztuje ok. 100-200 SEK, w zależnoÅ›ci od miejsca zamieszkania, zaÅ› konsultacja u specjalisty kosztuje maksymalnie 300 SEK. W przypadku poniesienia w tym zakresie opÅ‚at w wysokoÅ›ci 1 100 SEK w ciÄ…gu jednego roku (12-miesiÄ™czny okres, niekoniecznie rok kalendarzowy), program ochrony przed wysokimi kosztami (högkostnadsskydd) zapewnia bezpÅ‚atnÄ… opiekÄ™ przez pozostaÅ‚Ä… część roku.
Pracownik który zachoruje ma prawo do pÅ‚atnego urlopu chorobowego (z wyjÄ…tkiem pierwszego dnia nieobecnoÅ›ci w pracy). PÅ‚aca za ten czas stanowi 80 procent nominalnego wynagrodzenia, które w 2013 roku wynosiÅ‚o maksymalnie 27 800 SEK brutto.

#7 Darmowe przejazdy transportem publicznym dla osób z wózkami

W Szwecji wszelkie miejsca użytecznoÅ›ci publicznej, budynki i autobusy miejskie przystosowane sÄ… dla osób niepeÅ‚nosprawnych i z dziećmi.
W niektórych szwedzkich miastach – w tym także w Sztokholmie - rodzice podróżujÄ…cy z dziećmi w wózkach dzieciÄ™cych mogÄ… jeździć za darmo miejskimi autobusami i korzystać przy wsiadaniu do nich z dużych drzwi poÅ›rodku pojazdu. Oznacza to, że rodzice nie muszÄ… zostawiać dziecka bez opieki w trakcie kupowania biletu u kierowcy.

#8 Klasyczna literatura dziecięca i specjalne biblioteki

Szwecja ma silną tradycję literacką, ukierunkowaną na dzieci. Tylko w 2011 roku w Szwecji wydano około 1740 książek dla dzieci i młodzieży.
W caÅ‚ym kraju istniejÄ… specjalne biblioteki dzieciÄ™ce, takie jak np. Rum för Barn ("Pokój dla dzieci") w Sztokholmie, która ma w swoich zbiorach książki w różnych jÄ™zykach, a także oferuje mnóstwo aktywnoÅ›ci dla najmÅ‚odszych, takich jak malowanie, rzemiosÅ‚o i Å›piewanie. Szwecja jest także ojczyznÄ… wielu Å›wiatowej sÅ‚awy autorów klasycznej literatury dla dzieci, takich jak np. Astrid Lindgren (m.in. autorka przygód Pippi Langstrumpf, Dzieci z Bullerbyn i Emila ze Smalandii), noblistka Selma Lagerlöf (np. Cudowna Podróż), Gunilla Bergström, Sven Nordqvist, Anders Jacobsson i Sören Olsson czy Martin Widmark.

#9 Przestrzeń publiczna przyjazna dzieciom

PrzestrzeÅ„ przyjazna dla rodzin z dziećmi (np. powszechne pochylnie dla wózków), funkcjonalne miejsca dla nich przeznaczone takie jak np. liczne place zabaw czy specjalnie dedykowane obszary parków, to znaki charakterystyczne szwedzkich miast. W wiÄ™kszoÅ›ci centrów handlowych i bibliotek znajdujÄ… siÄ™ pokoje pielÄ™gnacyjne dla niemowlÄ…t a w toaletach dostÄ™pne sÄ… praktyczne przewijaki.
Wiele bibliotek posiada miejsca parkingowe przeznaczone specjalnie na wózek dzieciÄ™cy, gdzie można wygodnie zostawić pojazd naszej pociechy. WiÄ™kszość restauracji, podczas posiÅ‚ku zapewni nam także wysokie krzeseÅ‚ko dla niemowlÄ…t i maÅ‚ych dzieci, a w toalecie znajdziemy przewijak umożliwiajÄ…cy wygodnÄ… zmianÄ™ pieluchy czy przebranie malucha.

#10 Opieka nad chorymi dziećmi w domu

Pracownicy szwedzkich firm mogÄ… cieszyć siÄ™ dużą elastycznoÅ›ciÄ… pracodawców w zakresie czasu przeznaczonego na obowiÄ…zki rodzicielskie – np. w razie koniecznoÅ›ci wczeÅ›niejszego odebrania dziecka z przedszkola lub wziÄ™cia kilku dni urlopu ze wzglÄ™du na jego chorobÄ™. Rodzicom opiekujÄ…cym siÄ™ w domu chorym dzieckiem przysÅ‚uguje 80 procent ich normalnego wynagrodzenia.
Tego rodzaju urlop rodzicielski (tillfällig föräldrapenning) przysÅ‚uguje w wymiarze do 120 dni w ciÄ…gu roku na jedno dziecko do 12 roku życia. W przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku od 12 do 15 lat wymagane jest zaÅ›wiadczenie lekarskie.
Rodzice, których dzieci sÄ… niepeÅ‚nosprawne lub chore przez wiÄ™cej niż sześć miesiÄ™cy, mogÄ… w takiej sytuacji otrzymać dodatkowe Å›wiadczenie do momentu ukoÅ„czenia przez dziecko 19 lat.

ŹródÅ‚o:
http://sweden.se/society/10-things-that-make-sweden-family-friendly/

Zdjęcie:Sofia Sabel/imagebank.sweden.se

Projekt i wykonanie i2D