Morska energetyka wiatrowa: Stanowisko wobec projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków

13 sierpnia 2021 opublikowany zostaÅ‚ projekt rozporzÄ…dzenia Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków zÅ‚ożonych w postÄ™powaniu rozstrzygajÄ…cym art. 27g ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej w brzmieniu nadanym projektowanÄ… ustawÄ… o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.

RozporzÄ…dzenia ma na celu ustalenie szczegóÅ‚owych kryteriów i punktacji za każde kryterium oceny wniosków w postÄ™powaniu rozstrzygajÄ…cym, a także minimum kwalifikacyjnego oraz minimalnego zakresu informacji i dokumentów pozwalajÄ…cych na ustalenie speÅ‚nienia przez wnioskodawców kryteriów.

Bilateralne izby gospodarcze dziaÅ‚ajÄ…ce w Polsce, w imieniu inwestorów reprezentujÄ…cych sektor morskiej energetyki wiatrowej,  przekazaÅ‚y na rÄ™ce Pana Ministra Infrastruktury, Andrzeja Adamczyka uwagi dotyczÄ…ce zmian wprowadzonych w wyniku drugiej tury konsultacji publicznych ww. RozporzÄ…dzenia w nastÄ™pujÄ…cym brzmieniu:

Szanowny Panie Ministrze,

reprezentujÄ…c inwestorów zrzeszonych w bilateralnych izbach gospodarczych, którzy sÄ… zainteresowani budowÄ… morskich farm wiatrowych w polskich obszarach morskich, pozwalam sobie przekazać na rÄ™ce Pana Ministra uwagi i zastrzeżenia dotyczÄ…ce zmian wprowadzonych w wyniku drugiej tury konsultacji publicznych, opublikowanego 13 sierpnia 2021 r. projektu rozporzÄ…dzenia Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków w postÄ™powaniu rozstrzygajÄ…cym – projekt z 20 lipca 2021 r. („RozporzÄ…dzenie”).

Wyrażamy zaniepokojenie kierunkiem proponowanych zmian, z uwagi na to, że w naszej opinii możliwe jest stwierdzenie niezgodnoÅ›ci RozporzÄ…dzenia z prawem Unii Europejskiej, jak również z wiążącymi PolskÄ™ umowami miÄ™dzynarodowymi.

Zwracamy siÄ™ do Pana Ministra z proÅ›bÄ… o przeprowadzenie kolejnych konsultacji publicznych, których przedmiotem bÄ™dzie opublikowane w sierpniu RozporzÄ…dzenie. Wobec istotnej zmiany RozporzÄ…dzenia, w którym pojawiÅ‚o siÄ™ wiele ważnych zagadnieÅ„, które nie byÅ‚y uprzednio przedmiotem konsultacji publicznych, w naszej ocenie bezwzglÄ™dnie powinna zostać przeprowadzona kolejna tura konsultacji publicznych. Zmiany zaproponowane w RozporzÄ…dzeniu, omawiane m.in. w treÅ›ci niniejszego pisma, sÄ… na tyle szerokie oraz doniosÅ‚e, że bez ponownych konsultacji publicznych, nie bÄ™dzie można stwierdzić, że RozporzÄ…dzenie zostaÅ‚o poddane konsultacjom ze stronÄ… spoÅ‚ecznÄ….

Lektura treÅ›ci RozporzÄ…dzenia budzi obawy, że znaczna część zaproponowanych rozwiÄ…zaÅ„, skutkować bÄ™dzie naruszeniem zasady konkurencyjnoÅ›ci, zasady równego traktowania inwestorów krajowych oraz zagranicznych, jak i swobody przepÅ‚ywu towarów, swobody przedsiÄ™biorczoÅ›ci oraz swobody Å›wiadczenia usÅ‚ug w ramach rynku wewnÄ™trznego Unii Europejskiej.

Pragniemy zwrócić PaÅ„stwa szczególnÄ… uwagÄ™ na omówione poniżej postanowienia RozporzÄ…dzenia, które naszym zdaniem winny ulec zmianie, gdyż w przeciwnym razie – przyjÄ™cie przepisów w proponowanym ksztaÅ‚cie może wiÄ…zać siÄ™ z możliwoÅ›ciÄ… zakwestionowania wyników postÄ™powania rozstrzygajÄ…cego przez sÄ…d administracyjny, jak również pozwaniem Rzeczypospolitej Polskiej przed TrybunaÅ‚ SprawiedliwoÅ›ci Unii Europejskiej.

I.    DoÅ›wiadczenie ograniczone do terytorium UE lub EFTA na moment skÅ‚adania informacji i dokumentów

Zasadnicze wÄ…tpliwoÅ›ci co do zgodnoÅ›ci z wiążącymi PolskÄ™ traktatami i umowami miÄ™dzynarodowymi wzbudza tzw. kryterium doÅ›wiadczenia, przewidziane w § 6 ust. 1 w zw. z ust. 6 pkt 1) lit. a) RozporzÄ…dzenia oraz kryterium dodatkowe, przewidziane w § 8 ust. 1pkt 1 lit. c) w zw. z ust. 7 in fine RozporzÄ…dzenia, w zakresie w jakim projektowane przepisy ograniczajÄ… wnioskodawcom możliwość wykazania siÄ™ odpowiednim doÅ›wiadczeniem wyÅ‚Ä…cznie do tych inwestycji, które zostaÅ‚y oddane do eksploatacji na terytorium paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Unii Europejskiej bÄ…dź paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Przy czym RozporzÄ…dzenie doprecyzowuje także, że wiążący jest stan na dzieÅ„ skÅ‚adania dodatkowych informacji i dokumentów w ramach postÄ™powania rozstrzygajÄ…cego, o którym mowa w art. 27d ust. 2 pkt 2) ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej ("UoM").

W praktyce oznacza to, że wnioskodawcy nie bÄ™dÄ… mogli wykazać siÄ™ doÅ›wiadczeniem, w tym odnoszÄ…cym siÄ™ do projektów morskich farm wiatrowych, które zdobyli na szerzej rozumianej arenie miÄ™dzynarodowej, wykraczajÄ…cej poza stosunkowo wÄ…ski katalog paÅ„stw czÅ‚onkowskich UE i EFTA.

TÄ™ wadÄ™ RozporzÄ…dzenia zauważa Ministerstwo Klimatu i Åšrodowiska w uwagach do RozporzÄ…dzenia, postulujÄ…c o rozszerzenie katalogu paÅ„stw choćby o WielkÄ… BrytaniÄ™, jednakże nawet to nie zostaÅ‚o wziÄ™te pod uwagÄ™ przez Ministerstwo Infrastruktury (bez szerszego uzasadnienia). Ograniczenie terytorialne w szczególnoÅ›ci dyskryminuje inwestorów zagranicznych, a także nie bierze pod uwagÄ™ dynamiki i stopnia rozwoju morskich farm wiatrowych na Å›wiecie.

Postulujemy o:

1)    wykreÅ›lenie ograniczenia terytorialnego dotyczÄ…cego doÅ›wiadczenia wnioskodawcy (lub spóÅ‚ek z grupy kapitaÅ‚owej, do której należy wnioskodawca), wskazanego w § 6 ust. 6 pkt 1) lit. a) RozporzÄ…dzenia.

II.    Realizacja inwestycji/ eksploatacja sieci elektroenergetycznej

Sprzeciw budzÄ… także kryteria szczegóÅ‚owe zaproponowane w § 6 ust. 1 pkt 1) lit. b) i c) RozporzÄ…dzenia, polegajÄ…ce na przyznawaniu punktów za doÅ›wiadczenie w realizacjÄ™ inwestycji w zakresie budowy sieci elektroenergetycznej lub urzÄ…dzeÅ„ sÅ‚użących do wyprowadzenia mocy z morskiej farmy wiatrowej, o napiÄ™ciu nie niższym niż 110 kV i sumarycznej dÅ‚ugoÅ›ci równej co najmniej odlegÅ‚oÅ›ci od wnioskowanego obszaru do linii brzegowej, liczonej w linii prostej lub eksploatacjÄ™ takiej sieci lub zespoÅ‚u urzÄ…dzeÅ„ przez co najmniej 3 lata oraz w realizacjÄ™ inwestycji w zakresie budowy jednostki fizycznej wytwórczej, w rozumieniu ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy lub eksploatacjÄ™ przez co najmniej 3 lata takich jednostek o mocy osiÄ…galnej brutto wynoszÄ…cej co najmniej 50 % mocy zainstalowanej wnioskowanej morskiej farmy wiatrowej.

Postulujemy o:

1)    Dokonanie modyfikacji w zakresie przyznawania punktacji za speÅ‚nienie kryteriów o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1) lit. a) oraz lit. b) RozporzÄ…dzenia w taki sposób, aby w najwyższym stopniu premiować doÅ›wiadczenie zwiÄ…zane z realizacjÄ… oraz eksploatacjÄ… inwestycji w morskie i lÄ…dowe farmy wiatrowe, a w odpowiednio mniejszym zakresie premiować doÅ›wiadczenie zwiÄ…zane z realizacjÄ… inwestycji w zakresie budowy jednostek fizycznych wytwórczych (innych niż farmy wiatrowe) oraz inwestycji w zakresie budowy i eksploatacji sieci elektroenergetycznej lub urzÄ…dzeÅ„ sÅ‚użących do wyprowadzania mocy z morskiej farmy wiatrowej. Dodatkowo minimum kwalifikacyjne powinno zostać okreÅ›lone tak, aby doÅ›wiadczenie w budowie oraz eksploatacji morskich i lÄ…dowych farm wiatrowych pozwalaÅ‚o na speÅ‚nienie kryterium minimalnego.

2)    Analogicznie do przyznawania punktacji za kryterium opisane w § 6 ust. 1 pkt 1) lit. a) RozporzÄ…dzenia, gdzie przy ocenie uwzglÄ™dnionych może zostać Å‚Ä…cznie kilka inwestycji (morskie farmy wiatrowe/ lÄ…dowe farmy wiatrowe), tak samo przy ocenie kryterium z § 6 ust. 1 pkt 1 lit. b) RozporzÄ…dzenia sugerujemy uwzglÄ™dnianie wiÄ™cej niż jednej inwestycji w jednostki fizyczne wytwórcze.

3)    Zrezygnowanie z regulacji zawartej w § 6 ust. 6 pkt 2 RozporzÄ…dzenia, a zatem uwzglÄ™dnianie caÅ‚ego doÅ›wiadczenia w realizacji  jednostek wytwórczych (w tym morskie i lÄ…dowe farmy wiatrowe) oraz budowÄ™ linii i przyÅ‚Ä…cza niezależnie od liczby udziaÅ‚ów lub akcji, jakie posiada wnioskodawca w spóÅ‚ce z grupy kapitaÅ‚owej, która takie przedsiÄ™wziÄ™cie zrealizowaÅ‚a, a także nawet gdy dana inwestycja nie byÅ‚a zrealizowana przez wnioskodawcÄ™.

4)    RezygnacjÄ™ z kryterium odlegÅ‚oÅ›ci przy ocenie doÅ›wiadczenia w realizacji sieci elektroenergetycznych oraz urzÄ…dzeÅ„ sÅ‚użących do wyprowadzania mocy z morskich farm wiatrowych, bÄ…dź ustanowienie go na mniejszym poziomie.

III.    Możliwość uzyskania PSZW tylko w przypadku doÅ›wiadczenia w realizacji projektów zwiÄ…zanych z magazynowaniem energii oraz w realizacji projektów wodorowych

W § 8 RozporzÄ…dzenia, w przypadku morskich farm wiatrowych ustalono, że dodatkowymi kryteriami bÄ™dÄ… doÅ›wiadczenie w realizacji projektów zwiÄ…zanych z magazynowaniem energii, doÅ›wiadczenie w realizacji projektów wodorowych oraz efektywność wykorzystania obszaru.

Postulujemy o:

1)    UsuniÄ™cie kryteriów o doÅ›wiadczeniu w realizacji projektów zwiÄ…zanych z magazynowaniem energii oraz w realizacji projektów wodorowych, bÄ…dź zmniejszenie minimum kwalifikacyjnego tak, aby speÅ‚nienie jednego z trzech kryteriów szczegóÅ‚owych pozwoliÅ‚o na osiÄ…gniÄ™cie minimum kwalifikacyjnego.

2)    Doprecyzowanie kwestii przyznawania punktacji za kryterium efektywnoÅ›ci wykorzystania obszaru, o którym mowa w § 8 ust. 2 pkt 1 lit. b) RozporzÄ…dzenia na zasadzie przyznawania wartoÅ›ci skrajnych, tj. 0 albo 5 punktów.

IV.    Pozytywne zaopiniowanie wniosku przez wszystkich ministrów

Wprowadzone w RozporzÄ…dzeniu, okreÅ›lone w art. 27g ust. 1 pkt 1) UoM, szczegóÅ‚owe kryterium w postaci wymogu pozytywnego zaopiniowania wniosku przez organy, o których mowa w art. 23 ust. 2 ustawy lub brak zastrzeżeÅ„, o którym w art. 23 ust. 2a ustawy, w zwiÄ…zku z przyznanÄ… punktacjÄ…, która może przyjmować wyÅ‚Ä…cznie wartoÅ›ci skrajne i wprowadzonym minimum kwalifikacyjnym za to kryterium, pozostaje w sprzecznoÅ›ci z przepisami UoM.

Postulujemy o:

1)    ZmianÄ™ sposobu przyznawania punktów za ww. kryterium szczegóÅ‚owe (np. poprzez wprowadzenie możliwoÅ›ci przyznania punktacji w jakimÅ› zakresie, a nie tylko poprzez przyznanie wartoÅ›ci skrajnych, czy też możliwoÅ›ci uzyskania punktów w sytuacji pozytywnego zaopiniowania wniosku, lub braku zastrzeżeÅ„, np. przez ponad poÅ‚owÄ™ organów, o których mowa w art. 23 ust. 2) lub też zmianÄ™ minimum kwalifikacyjnego poprzez jego obniżenie, aby speÅ‚nienie dwóch pozostaÅ‚ych kryteriów szczegóÅ‚owych w ramach danego kryterium gÅ‚ównego pozwalaÅ‚o osiÄ…gnąć minimum kwalifikacyjne.

V.    Aktualny rating kredytowy

Budzi uzasadnione wÄ…tpliwoÅ›ci imienne wskazanie w § 5 ust. 5 pkt 2) RozporzÄ…dzenia trzech wybranych agencji ratingowych (tj. Fitch, Moody's i Standard&Poor's), których rating może być zaakceptowany na potrzeby wykazania speÅ‚nienia kryterium sposobu finansowania przedsiÄ™wziÄ™cia w zakresie szczegóÅ‚owego kryterium dotyczÄ…cego możliwoÅ›ci realizacji planowanego przedsiÄ™wziÄ™cia ze Å›rodków pochodzÄ…cych z kredytów lub pożyczek.

Postulujemy o:

1)    Dopuszczenie możliwoÅ›ci posiadania aktualnego ratingu kredytowego również w odniesieniu do innych agencji ratingowych zarejestrowanych także w UE, ale nie tylko.

VI.    Obliczanie sumy nakÅ‚adów inwestycyjnych

Kolejna regulacja, która wzbudza istotne wÄ…tpliwoÅ›ci, zostaÅ‚a zawarta w § 16 RozporzÄ…dzenia, zgodnie z którym "Na potrzeby obliczenia sumy nakÅ‚adów inwestycyjnych (NI), o których mowa w § 5 ust. 6 nie uwzglÄ™dnia siÄ™ pozwoleÅ„, o których mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wydanych przed rokiem 2021."

Postulujemy o:

1)    WykreÅ›lenie § 16 RozporzÄ…dzenia, zgodnie z którym Na potrzeby obliczenia sumy nakÅ‚adów inwestycyjnych (NI), o których mowa w § 5 ust. 6 nie uwzglÄ™dnia siÄ™ pozwoleÅ„, o których mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, wydanych przed rokiem 2021.

VII.    Brak możliwoÅ›ci wykorzystania potencjaÅ‚u formuÅ‚y joint venture

Kolejnym zagadnieniem, które wymaga podjÄ™cia dziaÅ‚aÅ„ przez Ministerstwo Infrastruktury jest modyfikacja postanowieÅ„ RozporzÄ…dzenia dotyczÄ…cych wykorzystywania potencjaÅ‚u wszystkich wspólników spóÅ‚ki celowej bÄ™dÄ…cej wnioskodawcÄ… w postÄ™powaniu rozstrzygajÄ…cym. Jakkolwiek pozytywnie należy ocenić uwzglÄ™dnienie w RozporzÄ…dzeniu możliwoÅ›ci wykorzystania spóÅ‚ek celowych (SPV) do wnioskowania o PSZW i uwzglÄ™dnianiu przy ocenie poszczególnych kryteriów wszystkich podmiotów wchodzÄ…cych w skÅ‚ad grupy kapitaÅ‚owej, do której należy wnioskodawca, tym niemniej obecne brzmienie RozporzÄ…dzenia pomija wartoÅ›ci wynikajÄ…ce ze wspóÅ‚pracy w formule partnerstwa joint venture.

Postulujemy o:

1)    UwzglÄ™dnienie w RozporzÄ…dzeniu szczegóÅ‚owych rozwiÄ…zaÅ„ dotyczÄ…cych obliczania punktów za speÅ‚nienie poszczególnych kryteriów, w sytuacji, gdy z jednym wnioskiem o PSZW wystÄ™puje kilka podmiotów np. w ramach konsorcjum.

2)    Oparcie oceny speÅ‚nienia przez wnioskodawcÄ™ kryteriów, o których mowa w § 4 -8, RozporzÄ…dzenia na ocenie zasobów i doÅ›wiadczenia partnerów biznesowych, którzy wspólnie utworzyli spóÅ‚kÄ™ celowÄ… wnioskujÄ…cÄ… o PSZW.

VIII.    Naruszenie Dyrektywy RED II oraz warunków zaakceptowanego przez KomisjÄ™ EuropejskÄ… systemu wsparcia dla morskich farm wiatrowych

RozporzÄ…dzenie w obecnym ksztaÅ‚cie bÄ™dzie pozostawaÅ‚o w sprzecznoÅ›ci z DyrektywÄ… RED II, czym Polska może narazić siÄ™ na bezpoÅ›rednie konsekwencje zwiÄ…zane z nieprzestrzeganiem prawa wspólnotowego.

IX.    Naruszenie zasad oraz reguÅ‚ konkurencji

Swoboda przepÅ‚ywu towarów i usÅ‚ug jest jednym z fundamentów polityki Unii Europejskiej prowadzonej w celu ustanowienia rynku wewnÄ™trznego, jako obszaru, w którym zapewniona jest swobodna cyrkulacja ekonomiczna. W Å›wietle przedstawionych w RozporzÄ…dzeniu propozycji, nie można mówić o zapewnieniu tejże swobody w zakresie inwestycji w morskie farmy wiatrowe w Polsce.

Zwracamy siÄ™ do Pana Ministra z proÅ›bÄ… o przeprowadzenie kolejnych konsultacji publicznych, których przedmiotem bÄ™dzie omawiane powyżej RozporzÄ…dzenie.

Z wyrazami szacunku,

Stefan Bekir Assanowicz

Prezes Rady
Polsko – HiszpaÅ„skiej Izby Gospodarczej
pełniącej Prezydencję IGCC w bieżącej kadencji

W imieniu:

1.    Advantage Austria,
2.    AmerykaÅ„skiej Izby Handlowej w Polsce AmCham,
3.    Belgijskiej Izby Gospodarczej BBC,
4.    Brytyjsko-Polskiej Izby Handlowej BPCC,
5.    Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej CCIFP,
6.    Irlandzkiej Izby Handlowej ICC,
7.    Niderlandzko-Polskiej Izby Gospodarczej NPCC,
8.    Polsko-HiszpaÅ„skiej Izby Gospodarczej PHIG,
9.    Polsko-Izraelskiej Izby Gospodarczej PICC
10.    Polsko-Kanadyjskiej Izby Gospodarczej PCCC,
11.    Polsko-Niemieckiej Izby PrzemysÅ‚owo-Handlowej AHK
12.    Polsko-Portugalskiej Izby Gospodarczej PPCC,
13.    Polsko-RumuÅ„skiej Bilateralnej Izby Handlowo-PrzemysÅ‚owej,
14.    Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej,
15.    Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej SPCC,
16.    WÅ‚oskiej Izby Handlowo-PrzemysÅ‚owej w Polsce CCIIP.

Z kopiÄ… do:

W.P. Michał Dworczyk
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Al. Ujazdowskie 1/3, 00-583 Warszawa

W.P. Jacek Sasin
Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Aktywów PaÅ„stwowych
Ministerstwo Aktywów PaÅ„stwowych
ul. Krucza 36 / Wspólna 6, 00-522 Warszawa

W.P. Michał Kurtyka
Minister Klimatu i Åšrodowiska
Ministerstwo Klimatu i Åšrodowiska
ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa

W.P. Zbigniew Rau
Minister Spraw Zagranicznych
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Al. J. Ch. Szucha 23, 00-580 Warszawa

Projekt i wykonanie i2D