| SPCC

Fiński minister środowiska proponuje, by do 2025 roku uwolnić Finlandię od węgla 24-01-2018

Minister środowiska i energii Kimmo Tiilikainen uważa, że Finlandia powinna przyspieszyć wprowadzenie przewidzianego na 2030 rok zakazu wykorzystywania węgla w branży energetycznej. Jego zdaniem można będzie to zrobić już w roku 2025.

Minister Kimmo Tiilikainen chce, żeby Finlandia pozbyła się elektrowni węglowych już za siedem lat. Minister pracy i gospodarki zamierza doprowadzić do tego w 2030 roku, ale Tiilikainen oświadczył, że będzie dążył do przesunięcia terminu na rok 2025.
W wywiadzie dla fińskiego radia minister uzasadniał swoją inicjatywę, cytując liczby opublikowane przez Fiński Urząd Statystyczny, z których wynika, że emisja gazów cieplarnianych wciąż rośnie. Urząd poinformował w grudniu 2017 roku, że krajowa emisja dwutlenku węgla była o 6 procent większa niż w roku 2016. Główną przyczyną tego wzrostu było nieoczekiwane zwiększenie ilości węgla spalanego w celu produkcji energii elektrycznej i ogrzewania.

Czy jednak minister faktycznie wierzy, że Finlandia jest w stanie uwolnić się od zależności od energii węglowej w czasie krótszym od dekady?

– Im szybciej to zrobimy, tym lepiej dla środowiska. W raporcie, który przygotowujemy, określimy wpływ, jaki będzie miało szybsze wprowadzenia zakazu – powiedział Tiilikainen.
Węgiel wciąż jest powszechnie stosowany do ogrzewania domów w największych miastach południowej Finlandi, takich jak Helsinki, Espoo, Vantaa i Lahti. Jest również podstawowym źródłem energii w położonym na zachodnim wybrzeżu kraju mieście Vaasa.

Jak Finowie ogrzeją swoje domy?
Polityczne decyzje w sprawie przyszłości węgla będą miały wpływ na życie wielu mieszkańców kraju. Około 1,2 miliona osób jest zależnych od lokalnych ciepłowni węglowych. Czy Finlandia zdoła bez węgla utrzymać ciepło w ich domach i dostarczyć do nich elektryczność?
Tiilikainen uważa, że na krótką metę rozwiązaniem problemu może być gaz ziemny, który emituje przy spalaniu o 60 procent mniej gazów cieplarnianych.
– Można to zrobić, wykorzystując istniejące urządzenia. W dłuższej perspektywie alternatywą dla węgla będzie energia geotermalna, ciepło odzyskiwane z rozmaitych procesów przemysłowych, a także biomasa i biogaz – wyjaśnił minister.

Gaz jako czystsza alternatywa dla węgla
W ostatniej dekadzie zużycie gazu ziemnego w Finlandii zmniejszyło się o połowę z powodu podwyższonej stawki podatkowej. Minister Tiilikainen zauważył, że wiele elektrociepłowni gazowych pracuje poniżej swoich mocy, a niektóre zostały unieruchomione. W obecnej sytuacji – dodał – węgiel stał się dla firm energetycznych wyborem tańszym od gazu. Dlatego minister zamierza skorygować system podatkowy tak, by wyeliminować tę zachętę.
– Jeśli regionalne firmy ciepłownicze mają zastąpić węgiel gazem ziemnym, musimy już w 2019 roku zmienić stawki podatkowe tak, żeby zwiększyć „konkurencyjność” gazu ziemnego – powiedział Tiilikainen.
Zapowiedział jednocześnie, że w przygotowanym ministerialnym raporcie znajdzie się analiza proponowanych zmian podatkowych i że rząd przedyskutuje je w czasie jesiennych rozmów w sprawie budżetu.

Jeśli chodzi o dostawy gazu ziemnego Finlandia jest obecnie w znacznej mierze zależna od Rosji, ale jak zauważył minister, wkrótce pojawią się nowi dostawcy, ponieważ dzięki gazociągowi Baltic Connector, który połączy Finlandię z Estonią, krajowy rynek gazu zostanie zintegrowany z rynkiem Unii Europejskiej. Buduje się również terminale LNG, które umożliwią Finlandii przyjmowanie tankowców ze skroplonym gazem ziemnym.

Opór ze strony firm energetycznych
Rządowy plan eliminacji węgla kamiennego wywołał głośne protesty przedstawicieli krajowej branży energetycznej.
Przedstawiciele 260 fińskich firm zajmujących się energią elektryczną odnieśli się krytycznie do najnowszej propozycji ministra środowiska, zauważając jednocześnie, że w najbliższej dekadzie udział węgla w bilansie energetycznym kraju i tak będzie spadał, nawet jeśli nie zostanie wyznaczona data jego delegalizacji.
Ich zdaniem administracyjny zakaz może doprowadzić jedynie do wzrostu cen płaconych przez konsumentów. Nie jest także wykluczone, że pojawią się nieprzewidziane konsekwencje zaburzające funkcjonowanie krajowego rynku energii. Przedstawiciele branży ostrzegają również, że wyeliminowanie węgla w ciągu siedmiu najbliższych lat może okazać się niemożliwe bez zagwarantowania należącym na ogół do samorządów lokalnym zakładom energetycznym wysokich rekompensat.

„Nie” dla subsydiów
Jakie rekompensaty dla korzystających obecnie z węgla przedsiębiorstw przewiduje minister, żeby pomóc im w przestawieniu się na inne źródła energii?
– Żadnych. Polityka środowiskowa to poważna sprawa. Chodzi przecież o przyszłość gatunku ludzkiego. Nie chcę widzieć przedstawicieli samorządowych spółek żebrzących o rekompensatę za to, że dzięki wyeliminowaniu węgla zmniejszyła się emisja gazów cieplarnianych – odpowiedział Tiilikainen.
Inni krytycy jego planu zauważają, że elektrownie węglowe należą do europejskiego systemu handlu emisjami. Jeśli więc Finlandia wyjdzie przed szereg i wprowadzi tak szybko zakaz spalania węgla, to co powstrzyma kraje takie jak Polska od dwukrotnego zwiększenia ich emisji CO₂?
– Im więcej państw Unii Europejskiej połączy wysiłki zmierzające do eliminacji węgla i im szybciej do tego dojdzie, tym łatwiej będzie ograniczyć docelowe poziomy emisji w europejskim systemie handlu emisjami – stwierdził minister.

Rząd podejmie ostateczną decyzję w sprawie zakazu spalania węgla po ukończeniu ministerialnego raportu. Minister Tiilikainen ma nadzieję, że kwestia ta trafi do parlamentu w ciągu najbliższego roku.

Źródło: yle.fi
Zdjęcie: pixabay.com