BALAJCZA Linguistic Services: Dobry tłumacz musi czasem z rzodkiewki zrobić krewetkę

5-04-2019

To wydarzyÅ‚o siÄ™ naprawdÄ™: podczas wizyty w Japonii ówczesny Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Lech WaÅ‚Ä™sa, opowiedziaÅ‚ dowcip o komunistach, przyrównujÄ…c ich do rzodkiewek, czerwonych na zewnÄ…trz, i biaÅ‚ych w Å›rodku. Nie wiedziaÅ‚, że rzodkiewki w Japonii sÄ… biaÅ‚e. Na szczęście wiedziaÅ‚ o tym jego tÅ‚umacz, który bÅ‚yskawicznie zadecydowaÅ‚ o zamianie rzodkiewek na krewetki.

Znajomość odbiorcy

Ten przykÅ‚ad obrazuje wyzwania, z jakimi mierzÄ… siÄ™ na co dzieÅ„ tÅ‚umacze pomimo tego, że żyjemy w erze coraz lepszych, powszechnie dostÄ™pnych tÅ‚umaczeÅ„ maszynowych. Niewiele osób wie, że nadal istniejÄ… obszary, w których algorytm komputerowy nie da sobie rady, a tÅ‚umaczenia wykonane przez czÅ‚owieka sÄ… bezkonkurencyjne. Choćby literatura piÄ™kna. Albo teksty marketingowe.

„BALAJCZA tÅ‚umaczy tekst marketingowy na 23 jÄ™zyki!”- informowaÅ‚ jeden z ubiegÅ‚orocznych newsletterów firmy Balajcza Linguistic Services z Warszawy. „Jest nam miÅ‚o poinformować, że BALAJCZA wykonaÅ‚a kolejny projekt tÅ‚umaczeniowy w jÄ™zyku hindi. Tym razem tÅ‚umaczyliÅ›my hasÅ‚a marketingowe z jÄ™zyka polskiego na jÄ™zyk hindi”  - można byÅ‚o przeczytać w kolejnym. Firma tÅ‚umaczeniowa Balajcza, specjalizujÄ…ca siÄ™ m. in. w tÅ‚umaczeniach tekstów marketingowych na rynki caÅ‚ego Å›wiata, wspóÅ‚pracuje z globalnÄ… sieciÄ… ponad 1500 tÅ‚umaczy, wÅ›ród których sporÄ… grupÄ™ stanowiÄ… tak zwani tÅ‚umacze natywni (ang. native). To oni najlepiej wywiÄ…zujÄ… siÄ™ z zadania, jakim jest „dopasowanie tekstów w jÄ™zyku obcym do lokalnych warunków tak, aby brzmiaÅ‚y one naturalnie i oczywiÅ›cie marketingowo poprawnie w danym kraju”, czytamy dalej w newsletterze Balajcza.

Teksty marketingowe zlecajÄ… najczęściej klienci wchodzÄ…cy na zagraniczne rynki lub wprowadzajÄ…cy na nie kolejne produkty bÄ…dź usÅ‚ugi. Ze wzglÄ™du na bogate sÅ‚ownictwo, które może dotyczyć wszelkich sfer życia, oraz kreatywność przekazu, stanowiÄ… one jedno z najwiÄ™kszych wyzwaÅ„ w branży tÅ‚umaczeniowej. ChcÄ…c dotrzeć do odbiorcy w obcym kraju, tÅ‚umacz musi przede wszystkim doskonale znać jego jÄ™zyk. DziÄ™ki temu uniknie wszelkich puÅ‚apek jÄ™zykowych, o których chÄ™tnie  donoszÄ… takie strony internetowe jak Engrish.com. To jednak nie wystarcza. TÅ‚umacz powinien znać też samego odbiorcÄ™: w jakiej formie siÄ™ do niego zwracać, jaki styl życia preferuje, jakie wartoÅ›ci sÄ… w jego kulturze nienaruszalne itd. Ma to szczególne znaczenie w przypadku tÅ‚umaczeÅ„ pomiÄ™dzy jÄ™zykami krajów i kultur, które bardzo siÄ™ od siebie różniÄ…, na przykÅ‚ad Europy i Azji. Brak wiedzy o realiach, w jakich funkcjonuje adresat kampanii marketingowej, może z Å‚atwoÅ›ciÄ… doprowadzić do jej fiaska. Jest bardzo prawdopodobne, że potencjalni konsumenci odrzucÄ… produkt lub usÅ‚ugÄ™, jeÅ›li nie zrozumiejÄ… przekazu, zostanÄ… obrażeni  lub doprowadzeni do Å›miechu. A nieudany przekÅ‚ad zasili któryÅ› z licznych blogów marketingowych w sekcji „Najgorsze nieudane tÅ‚umaczenia reklam” lub „Kolejne wpadki wielokulturowych marek”.

Niezależnie od rodzaju tekstu, tÅ‚umaczenie zawsze powinno brzmieć naturalnie dla odbiorcy. Dlatego tÅ‚umaczom dokonujÄ…cym przekÅ‚adu na jÄ™zyk ojczysty jest Å‚atwiej. „Na uniwersytecie byÅ‚o to w każdym razie przesÅ‚anie, które nam przekazano: tÅ‚umacz zawsze tÅ‚umaczy na swój jÄ™zyk ojczysty. Chyba, że jest caÅ‚kowicie dwujÄ™zyczny, ponieważ mieszkaÅ‚ w rodzinie mieszanej albo w obu krajach.”, mówi jedna z tÅ‚umaczek jÄ™zyka francuskiego wspóÅ‚pracujÄ…cych z Balajcza Linguistic Services. Ale oczywiÅ›cie nie oznacza to, że nie ma wybitnych tÅ‚umaczy, którzy poradzÄ… sobie z przekÅ‚adem równie dobrze, co tÅ‚umacz native. „MyÅ›lÄ™, że jest to kwestia wrażliwoÅ›ci, którÄ… nabywa siÄ™ tylko przez gÅ‚Ä™bokie poznanie mentalnoÅ›ci mieszkaÅ„ców kraju. Aby przetÅ‚umaczyć jÄ™zyk, należy przetÅ‚umaczyć kulturÄ™”, dodaje tÅ‚umaczka Balajcza.

TÅ‚umaczenie na francuski? Ale na który francuski?

Nasz Å›wiat nie jest jednak taki prosty: w wielu przypadkach jÄ™zyka nie da siÄ™ przyporzÄ…dkować jednemu tylko krajowi i jednej kulturze. Tego samego jÄ™zyka mogÄ… używać mieszkaÅ„cy w różnych krajach i na różnych kontynentach. Podlega on wówczas lokalnym wpÅ‚ywom i różni siÄ™, w mniejszym lub wiÄ™kszym stopniu, od wariantu uznanego za standardowy. Dobrym przykÅ‚adem jest tutaj jÄ™zyk francuski, który, z przyczyn historycznych, ma swoje gÅ‚ówne odmiany w Belgii, Kanadzie i w krajach afrykaÅ„skich.  W tym Å›wietle pojÄ™cie tÅ‚umacza natywnego staje siÄ™ mniej oczywiste. Odmiana jÄ™zyka staje siÄ™ dodatkowym czynnikiem, który firma taka jak Balajcza musi uwzglÄ™dnić wybierajÄ…c tÅ‚umacza do realizacji niektórych zleceÅ„. PochodzÄ…cy z kanadyjskiej prowincji Quebec tÅ‚umacz jÄ™zyka francuskiego nie bÄ™dzie prawdopodobnie idealnym wyborem, jeÅ›li tekst przeznaczony jest dla francuskojÄ™zycznych Belgów. OczywiÅ›cie za wyjÄ…tkiem, że od dÅ‚uższego czasu mieszka w Belgii…

Być przygotowanym na wszystko

ZaÅ‚ożona w 2010 roku w Warszawie Balajcza Linguistic Services obsÅ‚uguje obecnie 250 kombinacji jÄ™zykowych. Nie jest to katalog zamkniÄ™ty, firma chÄ™tnie podejmuje nowe wyzwania w reakcji na potrzeby rynku i klientów. Te zaÅ› sÄ… trudne do przewidzenia i zależne od trendów w Å›wiatowej gospodarce, globalnej sytuacji politycznej, migracji ludnoÅ›ci , nieprzewidzianych wydarzeÅ„ itd. Jedno jest pewne: wedÅ‚ug 22 edycji Ethnologue, jÄ™zykowej bazy danych organizacji SIL international, na Å›wiecie w użyciu znajduje siÄ™ obecnie 7.111 jÄ™zyków. Mimo kontrowersji wokóÅ‚ SIL International, której zarzuca siÄ™ dziaÅ‚alność misjonarskÄ… w lokalnych spoÅ‚ecznoÅ›ciach, tak ogromna liczba żywych jÄ™zyków i ich ciÄ…gÅ‚a ewolucja to fakty. JÄ™zyki wymierajÄ…, wracajÄ… do użytku, rozprzestrzeniajÄ… siÄ™, mieszajÄ… miÄ™dzy sobÄ…. WiÄ™kszość z nich prawdopodobnie nigdy nie stanie siÄ™ przedmiotem zlecenia w firmie tÅ‚umaczeniowej ulokowanej w Å›rodkowej Europie. Gdyby tak siÄ™ jednak staÅ‚o, klient Balajcza może liczyć na najwyższÄ… jakość usÅ‚ug, a adresat tÅ‚umaczenia na tekst, który brzmi dla niego naturalnie. Nie wolno nikomu wmawiać, że rzodkiewki sÄ… czerwone na zewnÄ…trz, a biaÅ‚e w Å›rodku, jeÅ›li akurat tak nie jest.


BALAJCZA Linguistic Services - więcej aktualności i informacji

Projekt i wykonanie i2D